Mustafa Kemal Paşa; 15 Mayıs’ta İzmir’de yaşanan işgal faciasıyla birlikte düşüncesini hayata geçirmek için harekete geçer. Ertesi gün çıkacağı Karadeniz yolculuğunda gerçekleştireceği Bandırma vapurunun kaptanı İsmail Hakkı (Durusu) Bey’i, o gün Şişli’deki evine çağırarak, yolculuk ayrıntıları hakkında görüşme yapar.
16 Mayıs 1919 Cuma günü “9. Ordu Müfettişi” olarak çıkılan seferde Bandırma vapurunda, kendisiyle birlikte 18 silah arkadaşı, 23 er ve erbaş, 13 müşavir ve kâtip olmak üzere toplam 55 yolcu vardır. Ülkenin kaderini değiştirecek olan kadroyu bu güç ve tehlikeli yolculuktan sonra Samsun’a götürmeyi başaran Kayserili kaptan İsmail Hakkı Durusu Kurtuluş Savaşı’mızın kahramanlarından biri olmuştur. Bu değerli kaptanın adının İzmir ile bir şekilde ilgisi olduğunu sanırım çoğu kişi bilmez.
İzmir’de, Körfez vapurları tarihinde hizmet verip seferden kaldırılmış eski vapurların adlarını taşıyan yeni vapurlara örneklerden ikisi Bayraklı ve Karşıyaka’dır. 1985 yılında imal edilen ve 750 beygir gücündeki ikişer Pendik/Sulzer dizel motora sahip, 456 gros tonluk bu ikiz gemiler 14 mil hıza sahiptir. Öte yandan 1988 yılında İstanbul’da İstinye ve Haliç, İzmir’de Alaybey tersanelerinde birbirinin eşi on vapur inşa edilir. “Üçüncü Kuşak Yenileştirme Programı” içinde ve daha önce inşa edilenlerden biraz küçük ama oldukça süratli olan bu teknelerden Alaybey Tersanesi’nde inşa edilenler Tuzla, Ambarlı ve Kumburgaz’dır. Üçü de İstanbul Şehir Hatları İşletmesi’ne teslim edilmek üzere Alaybey tersanelerinde inşa edilirken; “İkinci Kuşak Yenileştirme Programı” içinde inşa edilmiş olan “Bayraklı” ve “Karşıyaka” vapurları ani bir kararla İstanbul’a alınınca, üçü de İstanbul için inşa edilen vapurlardan sadece Tuzla İstanbul’a alınır; Ambarlı ve Kumburgaz İzmir’de bırakılır. Körfez vapurları İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devir edildikten sonra Ambarlı’nın adı “Kordon”a, Kumburgaz’ın adı ise “Yalova I”e çevrilir.
58.2 m. uzunluk, 10.6 m. genişlik ve su kesimi 2.4 m. olup; yaz döneminde 1450, kış döneminde ise 1340 yolcu kapasiteli iki vapurumuz ise İstanbul Şehir Hatları İşletmesi’ne gönderildikten sonra adları değiştirilir. Bayraklı’nın adı, 1996 yılında Nurettin Alptoğan yapılırken. ikizi olan Karşıyaka vapuruna ise İsmail Hakkı Durusu olarak değiştirilir. Dolayısıyla bu kahraman kaptanımızın adı, Körfez’in kuğularından biri olan ve 2018 yılında bakıma alınarak, tepeden tırnağa yenilenen Karşıyaka vapurunda yaşamaktadır.
(Yaşar Ürük “Bergama Vapuru’nun Elli Yaşına Merhaba” İBB yayını, İzmir 2001
Yaşar Ürük “İzmir’de Ticaret Hayatı ve Çarşılar (1850-1930)” ESİAD yayını, İzmir 2020 Fotoğraf: Yaşar Ürük)